Strasburq məhkəməsi Moxe hadisəsi ilə bağlı Gürcüstanın əleyhinə qərar verib

Noyabrın 16-da Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi (AİHM) Adigeni bələdiyyəsinin Moxe kəndində 2014-cü ildə etiraz aksiyası keçirən dörd müsəlmana qarşı polisin zorakılığı və ayrı-seçkiliyi ilə bağlı Gürcüstana qarşı hökm çıxarıb. GAXA-nın gürcü mətbuatına istinadən məlumatına görə, dörd iddiaçı - Teymuraz Mikeladze, Otar Mikeladze, Malxaz Beridze və Qoça Beridze Gürcüstan hakimiyyətini Avropa İnsan Haqları Konvensiyasının 3 və 14-cü maddələrini pozmaqda ittiham edib. Bu maddələr qeyri-insani və ya ləyaqəti alçaldan rəftar və ya ayrı-seçkiliyi qadağan edir.

Məhkəmə müəyyən etdi ki, ayrıca və 14-cü maddə ilə birlikdə götürülmüş 3-cü maddənin prosessual aspekti bütün iddiaçılara münasibətdə 

Yerli hakimiyyətin Adigeni bələdiyyəsinin Moxe kəndindəki məscidin uçuq-sökük binasını bərpa etmək və orada kitabxana yerləşdirmək planları Moxe kəndində yaşayan müsəlmanların müqaviməti ilə üzləşib. 2014-cü il oktyabrın 22-də kənddə polislə qarşıdurma zamanı 14 nəfər saxlanılıb. Kənddəki dağılmış mübahisəli bina əvvəllər məscid olub. Bu bina Sovet dövründə mədəniyyət evinə çevrilmişdi. Sovet İttifaqının dağılmasından sonra isə bina yararsız vəziyyətə düşüb və yararsız hala düşüb.

Dörd iddiaçı polisin həbsdə şişirdilmiş güc tətbiq etdiyini və onları təhqiredici ifadələr, o cümlədən “tatarlar” adlandırdığını iddia edir. Onların sözlərinə görə, polis müsəlman inancının Gürcüstanla bir araya sığmadığını göstərmək üçün bu ifadəni təhqir kimi istifadə edib. Onlar həmçinin iddia ediblər ki, polis idarəsi qorxu və hədə-qorxu mühiti ilə xarakterizə olunur.

Bundan əlavə, Teymuraz Mikeladze polis bölməsində təxminən 4-8 polis əməkdaşı tərəfindən döyüldüyünü, Malxaz Beridze isə onun əvvəlcə təxminən 10 dəqiqə etiraz aksiyasında döyüldüyünü, sonra isə polis bölməsində ayağa qalxmağa məcbur edildiyini iki saat üzünü divara söykədiyinə məcbur edildiyini iddia edib. Otar Mikeladze bildirib ki, hüquq-mühafizə orqanları polis maşınında onun boynuna kəmər taxıblar, Qoça Beridze isə həbs olunmazdan əvvəl bir dəqiqəlik döyüldüyünü iddia edib.

Hakimiyyət səlahiyyətlərindən sui-istifadə və ayrı-seçkilik ittihamlarını rədd edərək, bu şəxslərin polisin qanuni əmrlərinə müqavimət göstərdiklərinə və ictimai asayişi pozduqlarına görə saxlandıqlarını bildiriblər. Onların sözlərinə görə, dörd nəfər və digərləri mübahisəli binanı zəbt etmək üçün şifahi və fiziki zorakılıq tətbiq edib və polis kordonunu yarmağa cəhd ediblər.

AİHM tərəflərin təqdim etdiyi sübutlar əsasında məhkəməyə bədən xəsarətləri ilə bağlı tibbi sənədləri təqdim edə bilən yeganə iddiaçı Teymuraz Mikeladzenin işində yalnız Konvensiyanın 3-cü maddəsinin əhəmiyyətli dərəcədə pozulmasını müəyyən edib. Məhkəmənin qərarına görə, səlahiyyətlilər xəsarətlərin polisin pis rəftarından başqa heç nədən qaynaqlandığını sübut edə bilməyiblər. Mənəvi zərərə görə dövlətə Mikeladzeyə 3900 avro təzminat ödəməyə həvalə edilib.

Digər üç iddiaçıya gəlincə, onların hər biri 1800 avro alacaq. Məhkəmə qeyd edib ki, onlar 3-cü maddənin əhəmiyyətli pozuntusunu əsaslandıra biləcək pis rəftara dair sübut təqdim etməyiblər. Bununla belə, məhkəmənin qərarında vurğulanır ki, dövlət orqanları sözügedən ittihamlarla bağlı səmərəli araşdırma aparmayıb, bununla da prosessual öhdəlikləri pozublar.

“Bu günə qədər - işin açılmasından təxminən 7 il sonra - istintaq iddia edilən polis zorakılığı ilə bağlı yekun nəticəyə gəlməyib”, - məhkəmə qərarında deyilir.

GAXA.ge